نهال توت سفید هرات

نهال توت سفید ؛ یکی از قدیمی ترین و بهترین ارقام توت در ایران

خصوصیات نهال توت سفید 

یکی از ارقام بسیار قدیمی و تاریخی و چه بسا میراثی ایران، گونه نهال توت سفید است. نهال توت سفید هرات که امروز نیز پراکندگی بسیار بالایی در کشور دارد، میوه ای بسیار خوش طعم است که خاصه در فلات ایران و جغرافیای امروزی کشور ما ، سابقه تاریخی بلندی دارد و برخی از گونه های وحشی آن، خصوصا در استان های گیلان و مازندران عمری بیش از دویست یا سیصد سال دارند. این رقم که هم از طریق پیوند جنسی و هم غیر جنسی تکثیر می شود، امروزه به نمادی از با کیفیت ترین و خوش طعم ترین توت های ایرانی ، مبدل شده است.

اما متاسفانه انواع بسیار زیاد توت های ایرانی، مانند نهال توت سفید هرات ، هنوز دسته بندی نشده اند و گمنام باقی مانده اند. به عنوان مثال توت زابل در استان سیستان و بلوچستان، که آن نیز از گونه های بسیار قدیمی توت ایران است اندازه ای حدودا دو برابر میوه نهال توت سفید هرات دارد و بسیار شیرین است؛ اما هنوز شناسنامه یا شجره ی خاصی برای آن تعریف نشده است.

نهال توت سفید هرات ، گونه ای بسیار مقاوم در برابر خشکسالی و کم آبی است و مانند برخی از درختان ، به وسیله ی ریشه های بلند و بسیار قدرتمند خود، آب را در دل زمین و از اعماق آن می مکد. همچنین چوب آن، یکی از با کیفیت ترین و محکم ترین انواع چوب است. به نحوی که به علت بسامد بالای صدا در این نوع چوب که قطر آن تا ۱٫۵ متر نیز می رسد؛ در کشور های مختلف جهان در صنعت ساخت سازهای گوناگون ، بسیار مورد استفاده واقع می شود. به عنوان مثال از چوب نهال توت هرات ، در ایران برای ساخت سازهای زهی سنتی مثل تار، سه تار ، تنبور، و … و در کشور های دیگر برای ساخت ویولن، پیانو، گیتار و بسیاری از سازهای دیگر استفاده می شود.

برگ این درخت که حداکثر به ۱۸ سانتی متر نیز می رسد، جنبه های دارویی فراوانی دارد و از بهترین خوراک ها برای کرم های ابریشم است. میزان بالای مواد ضروری بدن مانند ویتامین های آ، ب ، سی، کا ، منیزیم، فسفر ، کلسیم و بسیاری از مواد دیگر توت را به یکی از غنی ترین میوه های خاص تازه خوری، تبدیل نموده است.

البته نهال توت سفید هرات و میوه آن فرصت زیادی برای استفاده تازه خوری به انسان نمی دهد و تنها حدود ۳ الی ۴ روز، می توان آن را نگاه داشت. اما میوه خشک آن تا دو سال نیز قابل استفاده است و به عنوان شیرین کننده ای فوق العاده بی ضرر، خصوصا برای بیماران قندی و دیابتی، می تواند یکی از بهترین جایگزین های قند های حاوی گلوکز مضر باشد.

زمان گل دهی

به طور طبیعی زمان گل دهی توت هرات ، در اوایل اردیبهشت ماه است. اما در نقاطی که دارای آب و هوای مستعد تری هستند ممکن است زمان گلدهی به اواسط یا اواخر فروردین ماه برسد.

عملکرد درخت در هکتار

نهال توت سفید هرات ، توان تولید میوه از همان سال ابتدایی کاشت را دارد و قادر است در این سن حدود ۲ کیلو میوه بدهد. اما در سنین بلوغ و بالا این میزان به حدود ۴۰ تا ۶۵ کیلوگرم؛ بسته به اندازه و منطقه آب و هوایی نهال توت سفید هرات می رسد.

شرایط محیط کاشت

نهال توت سفید هرات ، بسیار به آفتاب نیازمند است و حداقل باید بین ۷۰۰ تا ۹۰۰ ساعت آفتاب بخورد. اما آفتاب و نور شدید و گرم سبب سوختگی و کدر شدن پوست میوه می گردد. از این رو بسیاری از باغداران و کشاورزان ، با کشیدن لایه ای از رس مخصوص، مانع آفتاب سوختگی این میوه می شوند.

 میزان باردهی

این رقم برای ثمر دهی مناسب، به ۳ سال زمان و نگهداری نیاز دارد. گرچه قدرت نهال توت سفید هرات ، به حدی است که از سال اول شروع به ثمر دهی می کند اما ، بهترین و بیشترین بازدهی آن از سه سالگی آن به بعد است. توت سفید هرات ، در سال اول ، مقدار زیادی میوه تولید نمی کند ، اما در سال هی آتی این میزان به نحو قابل قبولی افزایش می یابد. بیشتر میزان میوه نهال توت سفید هرات ، به صورت توت خشک صادر می شود .

رنگ میوه

میوه ی نهال توت سفید هرات، دارای رنگی سفید و بلور مانند است و نقاط سیاه رونیز زیادی بر روی آن قابل مشاهده است.  به طور میانگین ، اندازه ی میوه ی نهال توت سفید هرات و درخت آن به ۲ الی ۳ سانتی متر می رسد و برای برداشت آن در صورت داشتن اندازه کوچک تا متوسط، با پهن کردن چادر زیر درخت و تکان دادن درخت، توت ها را برداشت می نمایند و در درختان بالغ، از طریق بالا رفتن از درخت و تکاندن ساقه های میوه آنها را، برداشت می کنند.

تحمل سرمای زمستانی

نهال توت سفید هرات و درخت آن نسبت به سرمای زیاد و گرما بسیار خوب عمل می نماید. به گونه ای که تقریبا در تمام نقاط کشور می توان آن را پرورش داد.

گرده افشان

نکته مهم در باره گرده افشانی نهال توت سفید هرات این است که، میوه های این رقم به طور کلی نر هستند و برای بارور نمودن آن؛ هم می توان از درختان توت دیگر نظیر توت رسمی بهره گرفت، و هم از کرم های مخصوص این امر استفاده کرد. 

ارتفاع درخت

یکی از ویژگی های نهال نهال توت سفید هرات، ارتفاع بالای آن است. به گونه ای که این رقم در اوج بلوغ خود بین ۲۰ تا ۲۵ متر ، ارتفاع می گیرد. اما در سنین متوسط ارتفاع آن به حدود ۱۰ تا ۱۵ متر می رسد.

 فواصل کاشت

با توجه به پهناور و مرتفع بودن این رقم، بهترین فاصله کاشت میان درختان پایه بذری، ۶ متر در ۶ متر

با توجه به پهناور و مرتفع بودن این رقم، بهترین فاصله کاشت میان درختان پایه بذری، ۶ متر در ۶ متر توصیه شده است و همچنین نکته مهم دیگر در این باره، هرس به موقع این درخت در زمان خواب این رقم است.

نیاز به آبیاری

نیاز آبی نهال توت سفید هرات و درخت آن زیاد است. به طور کلی این رقم، به صورت طبیعی، برای رشد طبیعی به حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلی متر آب باران نیاز دارد. اما در صورت آبیاری مصنوعی می بایست هر هفته ، توت هرات را دو بار و هر بار به میزان ۱۰ تا ۱۲ لیتر، آبیاری نمود .

تاریخ رسیدن میوه

نهال توت سفید هرات، در اواسط تیر ماه قابل برداشت است. اما این زمان قطعی نیست و بسته به نوع آب و هوا و اقلیم منطقه، ممکن است بین ماه های خرداد تا شهریور تغییر یابد.