راهکار مبارزه با آفت شپشک سن خوزه در درخت آلبالو

مقدمه
آفت شپشک سن خوزه برای اولین بار در کشور چین دیده شد. این آفت به سرعت در دنیا گسترش یافت و در سال ۱۸۷۰ وارد کشور آمریکا و ایالت کالیفرنیا شد. این آفت با رشد گسترده ای که داشت به یکی از مهم ترین آفات در سراسر کالیفرنیا و سن خوزه تبدیل شد. علت نامگذاری آن نیز همین است. این آفت در برابر اکثر آفت کش ها مقاومت نشان داده و مبارزه با آن در ابتدا غیر ممکن به نظر میرسید. به علت قرار گیری حشرات در زیر پوسته ی درخت، عملا دیدن و آگاهی از وجود شپشک سن خوزه بسیار دشوار بوده و پس از جدا کردن پوسته ی تنه درخت امکان پذیر میشد. آسیب این آفت به قدری زیاد است که تنها با گذشت ۲ تا ۳ سال از حمله ی آفت، درخت به طور کلی خشک میشود. در این بخش راهکارهایی در حوزه ی مبارزه با آفت شپشک سن خوزه در درخت آلبالو معرفی مینماییم.

تاریخچه شپشک سن خوزه

شپشک سن خوزه با نام Quadraspidiotus pernicious (Comstock) در سراسر دنیا شناخته میشود. خواستگاه ابتدایی این آفت کشور چین است. به علت تولید مثل بسیار زیاد، به سرعت در سراسر دنیا گسترش یافت. برای اولین بار در سال ۱۸۷۰ در کشور آمریکا و ایالت کالیفرنیا و سن خوزه دیده شد. و توانست جایگاه اول در میزان اهمیت و خطر برای درختان را بدست آورد. این شپشک، نسبت به تمامی آفت کش های قبلی مقاوم بود. از این رو مبارزه با آن در ابتدا غیرممکن به نظر میرسید. از طرف دیگر میزان خسارت آن به قدری زیاد است که پس از گذشت ۲ تا ۳ سال از حمله ی شپشک ها، درخت به طور کامل خشک میشود. این شپشک بیشتر به درختان میوه دار از جمله سیب، هلو، گلابی، زردآلو؛ آلو، گیلاس و آلبالو حمله میکند و با تغذیه از آن ها، باعث خشک شدن درخت خواهد شد.

شپشک سن خوزه

این شپشک مانند شته ها عمل میکند. یعنی به جای تخم گذاشتن، بچه میزاید. شپشک های جوان در اوایل زندگی خود، بسیار کوچک و به رنگ زرد و پهن دیده میشوند. این حشرات روی اندام های مختلف درخت حرکت میکنند. سپس با پاهای خود به داخل درخت نفوذ کرده و اجزای دهانی درازشان را به داخل آن وارد میکنند. این حشرات پس از سکونت دیگر حرکتی نمیکنند.

پس از سکونت در زیر پوسته ی درخت آلبالو، از غده های اطراف بدن خود، رشته های سفید و براقی ترشح میکنند. در این مرحله، حشرات به راحتی قابل دیدن هستند. این رشته های سفید رنگ پس از مدتی تیره رنگ شده و دیگر به راحتی قابل تشخیص نیستند. پس از رشد کامل شپشک ها، فلس های آن ها بزرگ تر شده و پاها و شاخک هایشان از بین میرود. حشرات نر طولی حدود ۲ برابر پهنایشان دارند. در زمان بلوغ رنگ آنها روشن و از زیر فلس ها دیده میشود.
شکل ظاهری شپشک های ماده گرد و کروی است. اندام های آن حبابی و انتهای بدن آن مخروطی شکل است. این حشره در تمام طول زندگی خود در زیر پوشش فلسی اش قرار میگیرد.

محل زندگی

شپشک سن خوزه طول زمستان های سرد را کاملا راکد در زیر پوسته درخت میگذراند. اگر منطقه دارای زمستان های نسبتا سرد باشد، این شپشک ها در طول زمستان زنده مانده و به فعالیت خود ادامه میدهند. در فصل بهار و پس از دوره ی گلدهی درختان؛ حشرات ماده و نر جفتگیری کرده و پس از ۵ الی ۶ هفته موجودات کرمی شکل جدید دیده میشوند. هر شپشک ماده قادر است در هر دوره ۶ هفته ای، بین ۱۵۰ تا ۵۰۰ کرم جدید تولید کند. پس از چند ساعت کرم ها روی درخت قرار گرفته و قطعه دهانیشان را به داخل پوست و اندامهای برگساره وارد میکنند. ۵ تا ۷ هفته طول میکشد تا کرمها بالغ شوند. تا بتوانند نسل دوم را تولید کنند. شپشک های سن خوزه قادرند بین ۲ تا ۵ نسل جدید را تولید کنند.
به علت کوچکی و رنگ این حشره؛ مشاهده و تشخیص آن روی درخت دشوار است. بهترین محل برای مخفی شدن آن ها در زیر پوسته ی تنه ی درختان است. بنابراین با کندن لایه رویی پوسته، میتوانید بهتر آنها را ببینید. از دیگر محل های زندگی آنها پایین پاجوش ها و سیخک های نوک درخت است. به این علت که این مکانها کمتر تحت تاثیر آفت کش ها قرار میگیرند.

خسارت

این کرم ها پس از وارد کردن اجزای دهانی خود به داخل گیاه، از شیره گیاه تغذیه میکنند. این حشرات به صورت خاموش حرکت میکنند و در مواردی ممکن است قبل از آنکه از وجود آنها آگاه شوید، درخت را به طور کامل نابود کنند. سرعت تکثیر آن بسیار بالاست. یعنی از تعداد کمی والد، تا میلیون ها شپشک جوان زاده میشود. به این ترتیب شپشک سن خوزه در طی ۲ الی ۳ سال قادر است درخت را به طور کامل نابود کند. با افزایش سن درختان آلبالو مقاومت نسبی آنها نسبت به این شپشک افزایش میابد. اما همچنان احتمال مرگ درختان در اثر شپشک سن خوزه در این درختان نیز وجود دارد. این شپشک ها اغلب زیر و روی پوسته تنه درخت؛ برگ ها و میوه ها دیده میشود.

مبارزه

با چسباندن نوارهای چسبناک در دو طرف اندام های درخت میتوان از وجود این آفت آگاه شد. استفاده از تله فرمونی نیز برای نمایش فعالیت شپشک نر متداول است.
پس از آگاهی از وجود شپشک سن خوزه، میتوان از نفت و یا یک حشره کش فسفاته آلی استفاده نمود. بهترین زمان استفاده از حشره کش، از بیدار شدن جوانه ها تا دیده شدن بافت های سبز آن ها در فصل بهار است.

معمولا در فصل زمستان و تابستان نیز کنترل هایی برای مبارزه با این حشرات انجام میشود.
نتیجه گیری
نهالستان پالیز نهال با مدیریت جناب آقای سعید قاسمی دارای بیش از نیم قرن تجربه در زمینه ی پرورش و فروش نهال آلبالو و دارای شماره ثبت اختراع و شناسنامه ی معتبر است. نهالستان سعید قاسمی بزرگ ترین نهالستان در شمال غرب ایران بوده و قادر است انواع ارقام آلبالو را در هر مقیاسی برای مشتری فراهم کند. اگر قصد خرید نهال آلبالو یا کسب اطلاع از قیمت نهال آلبالو را دارید. حتما با مشاوران ما در نهالستان پالیزنهال تماس بگیرید تا از مشاوره های رایگان ما بهره مند شوید.