چرا باید درخت انگور را هرس کنیم؟

باغداران حرفه ای و قدیمی تر میگویند “قیچی کلید برداشت محصول مو است.” این موضوع اهمیت هرس را به ما گوشزد میکند. امروزه دانش بشری به کمک تجارب باغداران آمده و باعث رونق بخشی و افزایش باردهی تاکستان ها شده است. هرس درختان انگور با اهداف متعددی انجام میشود. که در نتیجه ی همه ی آن ها محصول بهتر و افزایش قدرت رشد مو را به همراه دارد. البته هرس درختان اگر به روش اصولی و درست انجام نشود، باعث از بین رفتن محصولات و یا مرگ درختان خواهد خواهد شد. به طور کلی میتوان گفت هرس مو، کم کردن تعدادی شاخه های اضافی و غیر بارور و کوتاه کردن بقیه ی شاخه ها است. در این مطلب به اهمیت هرس درختان مو بیشتر خواهیم پرداخت. پس با ما تا انتهای مطلب همراه باشید.

روش های هرس مو (انگور)

تاک را میتوان به روش های مختلفی هرس کرد. هرس در شیوه های مختلف با اهداف متعددی انجام میشود.

 هدف اصلی از هرس مو :

• برای ایجاد تعادل بین کمیت و کیفیت درخت
• برای ایجاد تعادل بین قدرت درخت و تعداد جوانه های بارده
• برای ایجاد تناسب بین اندام های رویشی و زایشی
• برای ایجاد تعادل بین اندام های مو و ریشه
• برای واریته مو و افزایش حاصلخیزی خاک ها

به طور کلی میتوان دریافت که هرس درختان انگور با هدف ایجاد تناسب و تعادل بین اندام های مختلف گیاه انجام میشود. با هرس شدید درختان، یا عدم هرس آن، و یا حتی هرس غیر اصولی ممکن است آسیب های جدی به درخت وارد شود.

هرس به دو شیوه ی کلی انجام میشود :

1. هرس کوتاه یا شدید

معمولا پس از هرس کوتاه یا شدید، روی شاخه های میوه دهنده بیش از ۲ تا ۳ جوانه باقی نمیماند. این نوع هرس برای ارقام ضعیف تر مناسب است. همچنین برای ارقامی که در زمین های فقیر و کم عمق و یا شنی و بایر کشت میشوند، این نوع هرس مناسب است. همچنین موهایی که در سال قبل دچار آفات و بیماری شده اند نیز باید هرس کوتاه شوند. هرس کوتاه یا شدید باعث تقویت درختان و همچنین تقویت رشد پایه های جوان خواهد شد. هرس کوتاه برای ارقام فخری و دیزماری آذربایجان و سایر ارقامی که جوانه های پایینی آنها بارور میشوند، مناسب است.
نکته: برای ارقامی که جوانه های آنها در وسط یا بالاتر رشد میکنند، هرس کوتاه باعث کاهش راندمان شده و مناسب نیست.

2. هرس بلند یا طویل

در هرس بلند معمولا بین ۳ تا ۱۲ جوانه در شاخه های باردهنده حفظ میشود. این نوع هرس برای ارقام رومیزی مناسب است. رقم انگور کشمشی و انگور سلطانی به علت رشد جوانه ها در وسط یا انتهای شاخه بهتر است به این روش هرس شوند.

فواید هرس مو :

هرس درختان فواید بسیار زیادی دارد، که در این بخش به برخی از آنها اشاره میکنیم :

• با استفاده از هرس میتوان سیستم کشت و فرم تاک را با شرایط آب و هوایی تطبیق داد.
• در هرس با حذف شاخه ها میتوان در درخت یک تناسب ایجاد کرد تا درخت بتواند محصول دهی بهتر و بیشتری داشته باشد.
• با هرس اصولی نور خورشید و هوای تازه به تمامی شاخه ها به صورت یکسان میرسد.
• با هرس اصولی، شاخه های خشک و مریض را حذف میکنیم. که علاوه بر جلوگیری از گسترش بیماری، از هدررفت توان تاک نیز جلوگیری میشود.
• با کم کردن شاخه و برگ ها در هرس، احتمال ابتلای تاک به بیماری را کاهش داده، و سمپاشی آسان تر خواهد شد.
• در موهای هرس شده؛ عملیات کاشت و نگهداری و همچنین برداشت محصول آسان تر انجام میشود.
• زمانیکه با استفاده از هرس فاصله ی بین آوند و ریشه ها کاهش میابد، آوندها راحت تر میتوانند آب و مواد غذایی را از خاک جذب کنند.
• هرس یک راه آسان برای احیای تاکستان و جوان کردن آن است. (افزایش کیفیت و محصول دهی بیشتر)

فصل هرس مو (انگور) :

باید بدانیم بهترین فصل هرس چه زمانی است؟ تاک ها را در دو فصل میتوان هرس کرد:

• فصل زمستان (هرس خشک): که زمان خواب تاک ها است.
• فصل تابستان: که به هرس سبز مشهور است.

هرس خشک

بهترین زمان هرس خشک ۱۵ تا ۲۰ روز قبل از باز شدن جوانه ها در فصل بهار است. در هرس خشک باید شاخه های خشک و یا شاخه های بارده همان سال را ببریم. و چند جوانه ی جدید را جایگزین آن کنیم. شاخه های انتخاب شده باید پتانسیل تبدیل به شاخه های بارده در سال آینده را داشته باشند. در شرایط آب و هوایی متفاوت زمان هرس خشک میتواند متفاوت باشد. در مناطق سردسیر بهتر است هرس خشک در اواخر زمستان با اوایل بهار انجام شود. تا هرس باعث صدمه و یا خشکی درخت نشود. در مناطقی با احتمال سرمای دیررس بهاره (دمای کمتر از ۱- درجه ی سانتیگراد)، هرس خشک حتی میتواند دیرتر انجام شود.
در مناطقی که سرمای دیررس بهاره وجود ندارد، بهتر است هرس را زودتر انجام دهیم تا جوانه های تاک در فصل بهار زودتر باز شده و محصول پیش رس شود.
معمولا در مناطق سردسیر، برای محافظت از تاک در برابر سرمازدگی در طول فصل زمستان، تاک ها را در زیر خاک قرار میدهند. بنابراین هرس باید در دو مرحله انجام شود. مرحله اول در فصل پاییز که باید شاخه های بارده و اضافی را حذف کنیم و شاخه های جایگزین را نسبتا بلندتر هرس کنیم و دوباره تاک را در زیر خاک قرار دهیم. مرحله دوم بعد از پایان زمستان است که هرس اصلی را با تعداد مشخصی از جوانه ها انجام میدهیم.

هرس سبز

در هرس سبز شاخه های پررشد باید کوتاه و شاخه های نابجا حذف و شاخه های بارده باید سربرداری شوند. این هرس بعد از بیدار شدن تاک باید انجام شود. زیرا در این زمان برخی از شاخه های نابجا و پاجوش و تنه جوش شروع به رشد میکنند. که از مواد غذایی ارسالی از طرف ریشه تغذیه میکنند. بنابراین باعث کاهش تغذیه رسانی به شاخه های اصلی شده و آنها را ضعیف میکنند. بنابراین قبل از اینکه طول آنها به ۱۵ سانتیمتر برسد باید حذف شوند.
زمانیکه گل ها جوانه میزنند نیز سرعت رشد این پاجوش و تنه جوش ها افزایش میابد. همانطور که توضیح دادیم شاخه های اضافی باعث اختلال در تغذیه ی گلها شده و آنها را ضعیف میکند. بنابراین باید حذف شوند. برای اینکار در اوایل ظهور گل باید انتهای شاخه ی مثمره را ۲ تا ۳ سانتیمتر کوتاه کنید. با این کار رشد شاخه های اضافی متوقف شده و مواد غذایی به گلها میرسد.

هرس خوشه برای افزایش اندازه ی حبه ی انگور و کیفیت محصول انجام میشود. در این هرس باید یک سوم انتهای خوشه را ببرید.

نکات تکمیلی هرس مو :

اگر قصد هرس مو را دارید، نکات زیر را درنظر داشته باشید:

• شاخه های قدیمی تر در سن ۵ تا ۸ سال به بالا؛ دیگر توان باردهی ندارند، بنابراین در هرس باید از درخت انگور جدا شوند.
• شاخه هایی که از جوانه های زمستانه هستند، حتما بارورند.
• اگر شاخه های حاصله از جوانه های خواب از شاخه های چوبی بزرگتر از یکسال، بزرگتر باشند؛ معمولا بارده نیستند.
• قرار دادن تعداد بیشتری جوانه روی موها، به معنای افزایش باردهی نخواهد بود. به این دلیل که ریشه توان غذارسانی به همه ی آنها را نداشته و محصول دهی با کیفیت کمتر (رشد ضعیف تر؛ خوشه های کوچکتر و نامرغوب) خواهد بود.

نهالستان سعید قاسمی دارای بیش از نیم قرن تجربه در زمینه ی پرورش و فروش نهال انگور و دارای شماره ثبت اختراع و شناسنامه ی معتبر است. نهالستان سعید قاسمی بزرگ ترین نهالستان در شمال غرب ایران بوده و قادر است انواع ارقام انگور را در هر مقیاسی برای مشتری فراهم کند. اگر قصد خرید نهال انگور یا کسب اطلاع از قیمت نهال انگور را دارید حتما با مشاوران ما در نهالستان سعید قاسمی تماس بگیرید تا از مشاوره های رایگان ما بهره مند شوید.