خرید نهال گلابی

درخت گلابی از خانواده گل سرخیان بوده و درختی گلدار است که در حدود 30 گونه شناخته شده از آن وجود دارد. گلابی های مصرفی معمول که با عنوان گلابی اروپایی شناخته می شوند، اغلب محصول گونه Communis این درخت هستند. میوه های این گونه حالتی کشیده داشته و دانه های آن سنگین است.

درختان گلابی اغلب تا ارتفاع 20 الی 30 متری می توانند رشد کنند. پوستی ضخیم همراه با رگه های ترک خورده طولی روی تنه و شاخه های آنها را محصور کرده است. برگ ها نازک بوده و دارای دمبرگ هایی بلند هستند. رنگ گلبرگ ها متمایل به سفید تا صورتی روشن بوده و میوه کروی شکل است.

اصالت درختان گلابی به آسیای مرکزی بر می گردد. آنها به نوعی قرابت نزدیکی با درختان سیب دارند. از جمله اینکه روش های تکثیر و مدیریت آنها تقریبا مشابه است. اما به جهاتی دارای نقاط افتراق نیز هستند. درختان سیب به سادگی در معرض آفات و بیماریها قرار می گیرند، اما درخت گلابی تقریبا مقاوم بوده و کمتر دچار آفت زدگی می شود.

درختان گلابی را می توان به صورت کاملا ارگانیک پرورش داد، چون نیاز به استفاده از آفت کش ها ندارد.

تاریخچه نهال گلابی

درخت گلابی که کاشت و پرورش آن امروزه مرسوم است، از گونه های وحشی این گیاه مأخوذ شده است. این گونه ها اغلب در مناطق مختلفی از اروپای غربی تا آسیای شرقی یافت می شوند. درخت گلابی وحشی با نام علمی pyrus communis، از تیره Rosaceae ها می باشد.

تاریخچه کاشت گلابی را به حدود 2000 سال پیش و به کشور چین نسبت می دهند. با این حال، کاشت و پرورش واریته های متعدد این درخت برای اولین بار در حدود 1000 سال پیش و در قاره اروپا کلید خورد. کشورهای بلژیک، شمال فرانسه و ایتالیا از مراکز اصلی پرورش گلابی در قرون وسطی بودند.

توده های محلی گلابی با میوه های کوچک را هنوز هم می توان در مناطق مرکزی آسیا مشاهده کرد. بافت درونی این میوه ها از سلول های سنگی فراوانی برخوردار است.

در ایران ارقام بومی مهم گلابی در استان های اصفهان، تهران، خراسان و آذربایجان یافت می شود. با این حال، ارقام وارداتی مانند کوشیا (Coscia)، ویلیامز (Williams) و سایر ارقام اصلاح شده که طی برنامه های متعدد اصلاح ارقام، کارایی مطلوب آنها به تایید رسیده، نسبت به واریته های بومی در اولویت کاشت و پرورش قرار گرفته اند. این گونه ها امروزه به عنوان بهترین نژاد نهال گلابی شناخته می شوند.

ارقام مهم گلابی

همانگونه که پیشتر اشاره شد، تاکنون بیش از 30 گونه درخت گلابی مورد شناسایی قرار گرفته است. این درخت دارای ارقام و انواع دو رگه مختلفی است که تفاوت هایی به لحاظ اندازه درخت، شکل تاج، شکل ظاهری میوه و زمان برداشت میوه میان آنها وجود دارد. از برخی از این ارقام می توان به عنوان بهترین پایه گلابی استفاده کرد. در ادامه به ذکر ارقام مهم گلابی خواهیم پرداخت.

نهال گلابی درگزی

نهال گلابی درگزی یکی از گونه ها با کیفیت و بسیار مقاوم گلابی است که اتفاقا از عطر و طعم بسیار خوبی هم برخوردار است. مقاوم در مقابل انواع آفات است. این رقم دارای سلول های سنگی زیادی است. شکل گردتری نسبت به سایر ارقام دارد و برای کاشت در مناطق گرمسیری گزینه مناسبی محسوب می شود.

نهال گلابی اسپادانا

گونه ای دیررس است. برای کاشت در مناطقی با سرمای متوسط تا سردسیری است. بازار بسیار پرسودی دارد. بیشتر در صنعت مربا و کمپوت سازی مورد استفاده قرار می گیرد. نهالی با جنبه تجاری است.

نهال گلابی پوست قرمز آنجو

یکی از نژادهای مرغوب و با کیفیت گلابی است که بومی ایران شناخته می شود. بازدهی خوبی در مناطق نیمه سردسیری دارد. محصول این نهال، میوه ای آبدار، خشومزه و شیرین و سبز رنگ است.

نهال گلابی سیبی آسیایی

این نوع رقم یکی از ارقام جذاب و بسیار پرطرفدار در ایران و جهان است و به عنوان یکی از گونه های اقتصادی و لاکچری محسوب می شود. این نهال به لحاظ ظاهری شبیه به سیب است اما در طعم و مزه بسیار منحصر به فرد است.

نهال گلابی شاه‌میوه

ایران به عنوان خاستگاه اصلی این رقم شناخته می شود. یک رقم مرغوب و معروف است که بازار پرسودی نیز دارد. این نهال از سال دوم شروع به میوه دهی می کند و باردهی آن بسیار بالاست.

نهال گلابی مشو

کاشت این گونه در بسیاری از شهرهای ایران رواج دارد و یکی از ارقام پرفروش است.

نهال گلابی دم کج

نهالی دیرگل است. میوه هایی با پوست نازک و بسیار بزرگ دارد.

نهال گلابی ژیفارد

نهال دیرگل است که از سال دوم شروع به میوه دهی می کند. اصالتا فرانسوی است از کیفیت بسیار عالی و بی نظیری برخوردار است.

شرایط محیطی درخت گلابی

درخت گلابی نیز مانند سایر درختان برای داشتن رشد مطلوب و باردهی مناسب نیاز دارد که در شرایط محیطی مطلوبی قرار بگیرد. این شرایط محیطی می تواند آب و هوا، خاک، آبیاری و … غیره باشد. در ادامه به بهترین شرایط مناسب برای نگهداری از درختان گلابی اشاره خواهیم کرد.

آب وهوای و دمای مناسب برای کاشت نهال گلابی

علیرغم اینکه نهال گلابی در مقایسه با هم‌نوع خود سیب، نسبت به سرما حساس تر است اما با این حال می تواند دمای منفی 25 تا 30 درجه را نیز تحمل کند. گلابی از جمله درختانی است که برای میوه دهی نیاز به دوره سرمایی دارد. قرار گرفتن در معرض گرمای زیاد می تواند زمینه بروز بیماری آتشک را در میوه گلابی فراهم سازد. جوانه های گلابی نیاز به گذراندن دمای منفی 7 درجه در محدوده زمانی 600 الی 1500 ساعته دارند.

خاک مناسب جهت کاشت درختان گلابی

برای رشد مطلوب درختان گلابی، خاکی از نوع شنی لومی گزینه مناسبی خواهد بود. خاک های سنگین و مرطوب مورد پسند این درختان نمی باشد. زهکشی نیز یکی از موارد دخیل در میزان رشد مناسب است. حاصلخیزی خاک از میزان کود موردنیاز درختان می کاهد.

کوددهی نهال گلابی

همانگونه که پیشتر اشاره شد، درختان گلابی چندان در معرض آفات و بیماریها قرار نمی گیرند. با این حال باغداران می توانند به منظور افزایش کیفیت محصول و میزان باردهی از کود هربان 150 گرمی و کود هربان 25 کیلوگرمی استفاده کنند. در صورتی که در تابستان شاهد تمایل برگ درخت به سبز کم رنگ یا زرد شدید، بهتر است هنگام کوددهی در سال بعد کمی به میزان کود بیافزایید.

آبیاری نهال گلابی

درختان گلابی نیاز آبی نسبتا کمتری دارند. با این حال خشک ماندن نیز باعث پژمردگی گیاه خواهد شد. در مقابل آبیاری به میزان زیاد نیز ریزش برگ های درخت را در پی خواهد داشت. نهال گلابی در طول دوران رشد خود به دونوبت آبیاری در هفته نیاز دارد.

نور و دما

دریافت نور کامل یکی از ضروریات رشد مناسب برای درختان گلابی است. عدم دریافت نور کافی می تواند باعث تشکیل نشدن جوانه و ریزش آنها شود. برای درختان گلابی تحمل دما تا منفی سی درجه ممکن خواهد بود. دمای زیاد منجر به ابتلای گیاه به بیماری آتشک می شود.

هرس

درختان گلابی را معمولا اوایل فروردین ماه و قبل از شروع فرایند رشد سال جدید هرس می کنند. اغلب مناطق متراکم که رشد انبوهی دارند، شاخه های مرده و ناسالم نقاطی از درخت هستند که هرس می شوند. انجام عملیات هرس در زمان مناسب یکی از مواردی است که زمینه دریافت نور مناسب را برای درخت ایجاد می کند.

کاشت و تکثیر

گلابی را از طریق دانه آن تکثیر می کنند. فرایندی که دانه گلابی برای تبدیل شدن به یک درخت مثمر نیاز دارد تا حدودی طولانی خواهد بود. به همین دلیل بیشتر مردم ترجیح می دهند نهال گلابی را از نهالستان گلابی تهیه کنند و سپس در باغ خود عملیات پیوند را انجام دهند. نهال های کوچک گلابی برای رسیدن به سن میوه دهی نیاز به بازه زمانی 2 الی 4 ساله دارند. برای تکثیر از طریق قلمه، معمولا قلمه های 20 الی 30 سانتی متری را انتخاب می کنند.

بیماری و آفات درخت گلابی

شته، شپشک‌های گیاهی و کنه‌ها از جمله بیماری ها و آفاتی هستند که ممکن است حیات درختان گلابی را تهدید کنند. بیماری آتشک اما مهمترین عارضه در درختان گلابی است که عامل آن یک نوع باکتری با نامErwinia amylovora معرفی شده است. تابستان های گرم و خشک و عدم وجود رطوبت در هوا از جمله عواملی هستند که می توانند از بروز این بیماری جلوگیری کنند. آلودگی به این باکتری اغلب در نواحی برگ، شاخه و گل ها مشهود است که باعث سیاهی و چروکیدگی آنها می شود. در صورت آلوده شدن ساقه ها، این عارضه ابتدا در نوک ساقه و سپس به سمت پایین و در نهایت باعث درگیر شدن میوه می شود. میوه در اثر ابتلا به این بیماری به رنگ قهوه‌ای قرمز تغییر رنگ می دهد.

نواحی درگیر شده گاها از خود شیره ای کرم رنگ ترشح می کنند که بهتر است این قسمتها در هنگام هرس تا 15 سانتی قسمت سالم ساقه بریده شوند. برای جلوگیری از شیوع بیماری به سایر قسمتها حتما قیچی هرس را به طور مرتب ضدعفونی کنید. همچنین تمیزکردن شاخ و برگ های جدا شده می تواند مانع از انتقال بیماری به سایر درختان شود.

گلابی ها می توانند در معرض ابتلا به بیماری زوال گلابی نیز قرار بگیرند. این بیماری در نهال های پیوندی و میان پایه و پیوندک بوجود می آید. گونه P.betulaefolia مقاوم ترین گونه گلابی در مقابل این عارضه است که از آن با نام گلابی آنجو نیز یاد می شود.

لکه سیاه گلابی و لکه برگی قارچی، نوع دیگری از بیماری های درختان گلابی هستند که در کل می توانند کاهش قدرت رشد و محصول دهی درخت را در پی داشته باشند. این لکه ها مضاف بر برگها، میوه را هم درگیر کرده و روی آنها شکاف ایجاد می کنند. برای مبارزه با شیوع این بیماری های قارچی بهتر است پای درختان را تمیز نگه داشته و از قارچ کش هایی مانند تیوفانات متیل همراه با مانکوزب استفاده کنید. قارچ کش ها بهتر است در اوایل بهار و بعد از اینکه گل‌برگ ها شروع به ریزش کردند، استفاده شوند.

پوسیدگی ریشه با منشاء قارچ فیتوفترا، قارچ عسلی، پوسیدگی تلخ، گال توقه و کلروز از دیگر بیماری هایی هستند که می توانند درختان گلابی را درگیر کنند.

کاشت درخت گلابی

نهال گلابی را برای کاشت در باغچه منزل یا احداث باغ از نهالستان های معتبر فروش نهال گلابی خریداری کنید. در این مراکز می توانید به مشخصات نهال گلابی و انواع و ارقام آن دسترسی داشته باشید و با آگاهی از قیمت نهال گلابی، نهال های مورد نیاز خود را با قیمتی رقابتی تهیه کنید.

نهال گلابی برای داشتن رشد مطلوب باید در مکانی کاشته شود که بتواند نور کامل دریافت نماید. درختان گلابی برای رشد مطلوب نیاز به نور کامل دارند. برای کاشت نهال گلابی، ابتدا در منطقه مورد نظر کاشت، یک چاله عمیق حفر کنید. بهتر است برای تغذیه مناسب خاک در زمان کاشت، مقداری کود تجزیه شده به خاک آن اضافه کرده و با خاک محل کاشت مخلوط نمایید.

اگر خرید نهال گلابی به منظور کشت در باغچه است و درخت خریداری شده شما نیز در داخل گلدانی پر از کود گیاهی است، می توانید سوراخی در گلدان ایجاد کنید تا ریشه بتواند به راحتی از زیر گلدان خارج شده و پراکنده شود. گلدان را در حفره ای که برای کاشت نهال در نظر گرفته اید، قرار دهید. بعد از اینکه گیاه را در خاک قرار دادید، خاک آن را کاملا مرطوب کنید و در صورتی که خاک نشست کرد، خاک بیشتری اضافه کنید.

احداث باغ و الگوی کاشت

باغات گلابی معمولا به صورت محیط باز احداث می شوند. معمولا در کاشت بذرهای گلابی فواصل کشت را روی ردیف ها 4 الی 6 متر و هر ردیف را با فاصله 6 الی 8 متری از هم در نظر می گیرند. در صورت استفاده از نهال های پایه کوتاه تعداد نهال گلابی در هکتار می تواند به 2000 نهال در هر هکتار افزایش یابد. درختان گلابی کاشته شده روی پایه های بذری اگر در شرایط مساعد قرار گیرند، حجیم تر و پربازده خواهند بود. شرایط مساعد برای درختان گلابی شامل خاک حاصلخیز و عمیق با تهویه مناسب می باشد. در صورت مهیا شدن این شرایط، درختانی با ارتفاع 10 الی 12 متری با گستره پیرامونی 5 الی 6 متر و باردهی بالغ بر 200 کیلوگرمی را شاهد خواهیم بود.

زمان چیدن درخت گلابی

در مورد گلابی تشخیص زمان مناسب برای برداشت، تا حدودی دشوار است. معمولا توصیه می شود میوه های بیشتر ارقام گلابی در هنگامی که هنوز سبز و سفت هستند، چیده شوند. با این حال تشخیص دقیق این زمان نیازمند تحقیق و تجربه و در نظر گرفتن نکات به شرح زیر است:

در میوه گلابی زمانی که رسیده شده و آماده برداشت می شود، تغییراتی ظاهری ایجاد می گردد. افزایش تدریجی حجم میوه یکی از بارزترین این تغییرات است. این حجیم شدن معمولا با شیرین ترشدن و افزایش میزان قند میوه همراه است. میوه ضمن این تغییرات نرم تر شده و رنگ و عطر خاص خود را ظاهر می سازد. رنگ میوه از سبز تیره به سبز روشن تر گرایش پیدا می کند. در نهایت رنگ میوه کاملا رسیده متمایل به زردی کامل و نسبت به شرایط و ارقام مختلف گلابی، به سفیدی زده یا طلایی رنگ می شود.

در این میان نمی توان اندازه میوه را معیاری صحیح برای تشخیص رسیده بودن آن قرار داد. به این دلیل که ممکن است یک درخت میوه هایی با اندازه های مختلف تولید کند. بنابراین به طور خلاصه می توان گفت که مجموعه ای از نشانه های دال بر تغییر رنگ، تغییر در حجم، سفتی و نرم، میزان آبداری و قند موجود در میوه گلابی می توانند زمان مناسب برای برداشت میوه را مشخص کنند.

تکثیر نهال گلابی

درخت گلابی را می توان با روش های مختلفی تکثیر کرد. این روش ها شامل روش های جنسی مانند تکثیر از طریق بذر و تکثیر غیرجنسی مانند پیوند، خوابانیدن و قلمه.

تکثیر از طریق ریشه دار کردن قلمه (Root a Cutting from a Pear Tree): برای این کار قبل از تهیه قلمه، ظرفی آماده کنید و داخل آن را از 6 قسمت خاک پیت و 1 قسمت پرلیت پر کنید. خاک درون ظرف را با آب مخلوط و اجازه دهید بیست دقیقه بماند. سه چهار قلمه از قسمت انتهایی (نوک) شاخه های سالم با ضخامت یک سانتی متری و با انبوهی از جوانه را برش دهید. با استفاده از چاقوی تیز، حدود 15 سانتیمتر از نوک شاخه بریده و با زاویه 45 درجه یک سانتیمتری انتهای جوانه را برش دهید.

انتهای قلمه را به پودر ریشه زایی IBA دو درصد آغشته کنید. قسمت آغشته شده را درون ظرف از قبل آماده شده فرو کنید. آب بریزید تا خاک نشست کند، سپس خاک را فشار دهید تا فضاهای خالی پوشانده شود. ظرف را در مکانی با نور ملایم، سایه و گرم قرار داده، دما را روی 21 درجه تنظیم نمایید. دما در شب باید به 16 درجه رسانده شود.

رطوبت خاک را چک کنید در صورت کاهش آن، آبیاری مجدد انجام دهید. قلمه ها روزانه دوبار با اسپری مرطوب کنید. بعد از سه چهار هفته می توانید قلمه ها را به آرامی بیرون کشیده و تست کنید. بعد از گذشت دو هفته دیگر می توانید قلمه های ریشه دار شده را به صورت جداگانه در گلدان بکارید.

تکثیر از طریق خوابانیدن شاخه (Pear tree propagation by air layring): قبل از آغاز به کار، مقداری خزه اسفاگنوم تهیه و در داخل پر از آب بریزید. چند شاخه برگدار یکساله با ضخامت 5 میل و طول 40 سانتی متر انتخاب و برگهای 7 الی 10 سانتی متری انتهایی را جدا کنید. روی پوست شاخه یک برش افقی 2.5 سانتیمتری درست پایین ناحیه ای که برگهایش را جدا کردید بزنید. این برش را با سه سانتی متر فاصله از برش قبلی تکرار کنید. با یک برش عمودی دو برش را متصل و اقدام به جدا کردن پوست این قسمت کنید.

روی محل برش خورده پودر ریشه زایی بریزید. دو مشت بزرگ از خزه اسفاگنوم برداشته و آب اضافی آن را با فشار دست خارج کنید سپس مانند توپ به دور محل برش داده شده بپیچید. این محل را با یک تکه مشمای شفاف ببندید. خزه ها را مرطوب نگه دارید. ممکن است ریشه زایی شاخه از چند هفته تا چند ماه به طول بیانجامد.

بعد از ریشه زایی، مشما را جدا کرده و از چند سانتیمتری پایین شاخه را قطع کرده و خزه حاوی شاخه را در یک گلدان بدون خاک قرار دهید. گلدان را پر از آب کرده و روی آن را با مشما بپوشانید. از دست زدن به نهال جوان خودداری کنید.

گلدان را در مکانی با نور مناسب قرار داده و مرتبا چک کنید تا خشک نشود. به تدریج می توانید مشما را برداشته و شاهد رویش برگ های جدید روی درخت باشید.

تکثیر از طریق پیوند زدن (Pear tree propagate by grafting): برای تکثیر درختان برگریز معمولا از روش های تکثیر غیرجنسی استفاده می کنند. چون در روش تکثیر از طریق بذر، نمی توان به درخت و میوه مورد نظر دست یافت. روش های غیرجنسی مانند قلمه، خوابانیدن و پیوند مناسبترین روش ها برای پرورش نهال ایده آل هستند.

پیوند شکمی یکی از متداولترین روش های تکثیر برای درختان گلابی است که موعد انجام آن معمولا اواخر تابستان است. پیوند زباله ای نوع دیگری از روش تکثیر است که اغلب در تکثیر درختان گلابی آسیایی مورد استفاده قرار می گیرد.

احداث باغ گلابی

احداث باغ گلابی در صورتی که با در نظر گرفتن شرایط اصولی صورت گیرد، می تواند تضمینی برای کیفیت بالای محصولات و بازدهی بالای درختان باغ باشد. در صورتی که طراحی باغ، انتخاب ارقام و مکان کاشت نهال ها به درستی انجام شود و امکان به کارگیری ادوات و ابزارآلات مکانیکی فراهم شده باشد، احداث باغ گلابی می تواند علاوه صرفه اقتصادی بالایی را برای باغداران در پی داشته باشد.

نوع خاک، شرایط و توپوگرافی زمین از جمله مواردی هستند که پیش از احداث باغ گلابی باید مدنظر قرار بگیرند. نکاتی مانند ارتفاع، جهت، شیب زمین و جریان مناسب هوا جهت جلوگیری از بروز سرماهای زودرس، دیر رس و دوره یخبندان نیز بایستی در کاشت درخت گلابی و متعاقبا احداث باغ در نظر گرفته شوند.